rot balans ne demek?

ROT balans (Rotor balans), dönen makinelerin (motorlar, pompalar, türbinler, fanlar vb.) dengesizliğinden kaynaklanan titreşimleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için yapılan bir işlemdir. Dengesizlik, rotorun (dönen parça) kütle dağılımının eşit olmamasından kaynaklanır. Bu dengesizlik, yüksek hızlarda önemli titreşimlere ve gürültüye, rulman ve yataklarda aşınmaya, makinenin erken arızalanmasına ve hatta tehlikeli durumlar yaratmasına neden olabilir.

ROT balans işlemi, rotorun ağırlık merkezini rotasyon eksenine mümkün olduğunca yakın hale getirmeyi amaçlar. Bu, rotora küçük miktarlarda ağırlık ekleyerek veya çıkararak yapılır. İki ana tür ROT balans vardır:

• Statik Balans: Rotor yatay bir eksende serbestçe dönebilir. Dengesizlik, ağırlık merkezinin rotasyon ekseninden sapmasıyla belirlenir. Statik balans, düşük hızlı rotorlar için yeterli olabilir.

• Dinamik Balans: Rotor hem statik hem de dinamik dengesizlikleri içerir. Dinamik dengesizlik, rotorun dönme düzlemine dik olan bir düzlemde ağırlık merkezindeki sapmayı ifade eder. Yüksek hızlı rotorlar için dinamik balans gereklidir. Bu işlem, genellikle iki düzlemde (rotorun her iki ucunda) ağırlık eklemeyi veya çıkarmayı gerektirir.

ROT balans işlemi genellikle şu adımları içerir:

1. Titreşim ölçümü: Dönen makinenin titreşim seviyesi hassas sensörlerle ölçülür. Bu ölçümler, dengesizliğin şiddetini ve konumunu belirlemek için kullanılır.

2. Balans makinası kullanımı: Rotor, özel bir balans makinasına yerleştirilir. Bu makine, rotorun dönmesini sağlar ve dengesizliği tespit eder. Makine, dengesizliğin büyüklüğünü ve açısını gösterir.

3. Ağırlık ekleme veya çıkarma: Balans makinasının gösterdiği verilere göre, rotora küçük ağırlıklar eklenir veya mevcut ağırlıklar çıkarılır. Bu işlem, rotorun ağırlık merkezini rotasyon eksenine yaklaştırmak için tekrarlanır.

4. Tekrarlanan ölçümler: Her ağırlık ayarlamasından sonra, titreşim seviyesi tekrar ölçülür. Bu işlem, istenen titreşim seviyesine ulaşılana kadar tekrarlanır.

ROT balansın önemi:

• Uzun ömür: Makine ömrünü uzatır ve bakım maliyetlerini azaltır.
• Azaltılmış titreşim ve gürültü: Çalışma ortamını daha rahat hale getirir.
• Arıza olasılığının azaltılması: Makinenin erken arızalanma riskini azaltır.
• Güvenlik: Tehlikeli titreşimlerin önlenmesine yardımcı olur.
• Verimlilik artışı: Dengesiz bir rotor, daha fazla enerji tüketebilir, balans ise verimliliği artırır.

ROT balans, özellikle yüksek hızlı ve hassas makinelerde son derece önemlidir. Uygun balanslama, makinelerin güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlar.